Zapraszam do stołu

   Gdzie w Indonezji można zjeść? Wszędzie! Tubylcy uwielbiają jeść poza domem. Jedzenie to świetna okazja do spotkania się i bycia razem. A miejsce zależy od zasobności portfela.

   Najtaniej jest wprost na ulicy. Rano koniecznie trzeba się napić ziółek albo kawy. 
   Idzie ulicą niemłoda kobieta. Ma na sobie tradycyjny strój- batikową kebayę i sarong. Włosy upięte w kok, schowane pod kapeluszem kojarzonym u nas z Chinami. W poprzek piersi przepasana jest kawałkiem batikowej tkaniny, podtrzymującej dźwigany na plecach kosz. Z kosza wystają szyjki butelek. Jest w nich jamu, czyli syropy ziołowe. O różnych smakach i zastosowaniach. Ibu Jamu wie jak je mieszać. Stawia kosz na ziemi, prostuje krzyż. Wybiera butelkę, nalewa do plastikowego kubka. Trochę z tej butelki, trochę z tamtej. Miesza, podaje. Zarzuca kosz na plecy i idzie dalej. 

Kosz Ibu Jamu

   Natrętnie dzwoni dzwonek rowerowy. To tukang kopi daje znak, że nadjeżdża. Na kierownicy roweru ma zawieszone torebki z kawą, na bagażniku termosy z wodą i kubkami. Wsypuje kawę, zalewa, dosładza, miesza. Zawsze w tej samej kolejności, precyzyjne ruchy, trochę magiczne. A to tylko kawa rozpuszczalna.

Tukang kopi (zdjęcie z internetu)

   Coś bardziej konkretnego oferują wózki kaki lima (pięć nóg). Można u nich dostać sałatkę owocową, smażone banany, różne zupy, ryż, makaron, mięso. Spożywa się siadając na krawężniku, albo na stołeczku obok wózka. Naczynia są myte w jednym wiadrze, płukane w drugim. Wózki mają swoje stałe miejsca. Najwięcej pojawia się ich w okolicy lunchu i wieczorami. Na skwerach wokół nich gromadzi się młodzież słuchająca muzyki. Zalążek zachodniego klubu.

W drodze

   Ci, którzy potrzebują komfortu jadają w warungach. Są to stoiska ciut większe niż kaki lima, zadaszone, z miejscami siedzącymi. Ale wciąż stoiska. Przygotowywanie w nich dań mogłabym obserwować godzinami. To dolewanie, mieszanie, przekładanie, dosypywanie. Trochę stąd, szczypta stamtąd, odrobina skądinąd.Tylko ten zapach... Odstrasza mnie. 
    Najwyżej w ewolucji stoją rumah makan. Bardzo zbliżone do baru albo bistra. Przaśne. Właściwie trudno nie mieć skojarzenia z socjalistycznym barem mlecznym. Dania są niewyszukane, czystość i estetyka też tylko dla niewymagającej klienteli. 
    Oczywiście są też restauracje w naszym zachodnim rozumieniu. Po bliższym przyjrzeniu się widać, że tylko wystrój i ceny są zachodnie. Przeciętny Indonezyjczyk raczej w nich nie bywa. Ale dla turystów jest atrakcyjnie.

Kolonialny budynek, oryginalny wystrój